Türk siyasal hayatında fikir akımları, Osmanlı-Türk modernleşmesiyle birlikte temelleri atılan, İmparatorluğun son yüzyılında devleti ayakta tutma saikiyle biçimlenen, dönemin münevverlerince oluşturulmuş ‘reçeteler’ olarak tanımlanabilir. Bu fikir akımlarının vücuda gelmesinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılında yaşanan dağılma süreci ve travmaların sona erdirilmesi ile Avrupa’nın, altyapıda kapitalizm, üst yapıda da aydınlanma düşüncesine dayalı üstünlüğüne karşı siyasi, ekonomik ve sosyal alanda yaşanan geri kalmışlığa çözüm bulma arayışlarının etkili olduğu görülmektedir. Osmanlı’nın son döneminde başlayan bu entelektüel çabalar, modern devletin -Cumhuriyet rejimi ve ulus-devlet yapılanmasının- kurulmasıyla birlikte devam etmiş, siyasal tartışmalar ve sorunlar böylece eski rejimden yeni sisteme tevarüs etmiştir. Bahse konu olan ve geçmişten günümüze süreklilik paradigması çerçevesinde sirayet eden tartışmaların başında iktidar-muhalefet ilişkileri gelmektedir.

Modern devletin kuruluşundan günümüze kadar geçen süreçte iktidar-muhalefet ilişkilerine ilişkin yapılan değerlendirmelerde çoğu zaman ideolojik boyut ön plana çıkmakta, ötekileştirici ve ayrımcı üslup kendisini hissettirmektedir. Siyasal ve toplumsal yaşamda kutuplaşmaya yol açan ve güncel siyasete etki eden bu tarihsel mirasın içeriğini anlamlandırmanın yegâne yöntemlerinden biri bunu oluşturan tarihsel ve toplumsal koşulların analiz edilmesinden geçmektedir. Bu çerçevede süreli yayınların -dergi, mecmua ve gazete- kendileri ya da süreli yayınlar etrafında kümelenmiş aydınların siyasal tezlerinin incelenmesi bir başlangıç noktası oluşturabilir.

Cumhuriyetin 100. yılına özel olarak iki cilt halinde hazırlanan Türk Siyasal Hayatında Siyasi Fikir Temsilleri I-II isimli eserde yukarıda mevzubahis olan kaygının giderilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede Modern Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren günümüze kadar geçen süreçte hâkim olan siyasal ve toplumsal fikir hareketi temsillerinin siyasi tezleri doğrultusunda bir portre sunulmaktadır. Başka bir deyişle, bu kitap serisi düşünce dünyamızda derin izler bırakan ve etkileri hala devam edip gündemde kalmayı başaran siyasi fikir hareketleri ve temsillerinin ortaya çıkış süreçleri, kurucu kadroları, siyasi tezleri ve siyasal tartışmalara etkileri karşılaştırmalı ve sistematik bir şekilde ortaya konulmuştur.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Dr. İlhan BİLİCİ’nin derlediği, Türkiye’nin farklı üniversitelerinden 26 akademisyen/araştırmacının katkı sunduğu ve Tezkire Yayınları’nın çıkardığı kitaplarda aşağıdaki konu başlıkları ele alınmaktadır: