Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ)

Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ)

FHSZ, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan sigortalıların daha az prim günüyle ve daha erken yaşta emekli olmalarını sağlamaya yönelik bir düzenlemedir.

506 sayılı Kanunda itibari hizmet süresi ve 5434 sayılı Kanunda fiili hizmet süresi zammı olarak isimlendirilen ve farklı esas ve ilave süreler öngören bu düzenlemeler 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile yeniden düzenlenmiş ve sosyal güvenlik kurumlarına göre farklı uygulamalar kaldırılarak uygulama tekleştirilmiştir.

FHSZ uygulamasından, kurşun, arsenik, cam, civa, yeraltı işyerleri, çimento, kok, alüminyum, çelik, döküm, asit fabrikası ve termik santrali işyerlerinde, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, itfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar ile gazeteciler, asker ve polisler, milletvekilleri, bakanlar ve Cumhurbaşkanı yardımcıları yararlanabilmektedir.

Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için asker ve polisler dışındaki sigortalıların kapsamdaki işyerlerinde ve belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır.

5510 sayılı Kanunun 40. maddesinde her işyeri veya iş grubu için her 360 gün için 60-180 arasında FHSZ olarak “eklenecek gün sayısı” belirlenmiştir.

Buna göre örneğin gazeteciler için bu sayı 90 olarak belirlendiği için gazeteci olarak çalışılan her 360 güne 90 gün FHSZ eklenmekte ve böylece bir yıllık çalışma sonucunda prim günü 360 değil 360+90= 450 olmaktadır.

Ancak sigortalının işyeri türüne istinaden Kanunda yapılan ayrıma göre prim ödeme gün sayılarına eklenecek FHSZ bazı süre sınırlamaları getirilmiştir. Buna göre asker ve polisler için sekiz, diğer sigortalılar için en fazla beş yıllık süre uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında FHSZ olarak prim ödeme gün sayısına eklenir.

Ayrıca FHSZ olarak kazanılan gün sayısının yeraltı işlerinde çalışanlar için tamamı, diğerlerinde üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilir.

Bu durumda örneğin 20 yıl gazeteci olarak çalışan bir sigortalı 5 yıl FHSZ olarak sigortalılık süresi kazanarak toplam 25 yıl prim günü üzerinden emekli olurken aynı zamanda emeklilik yaşı 3 yıl geriye çekilecektir.